In de vorige blogs heb ik al twee oorzaken, mijns inziens, van de dieetcultuur verteld. De eerste is opvoeding en de tweede is de dieetindustrie.
Vandaag vertel ik over iets wat ik zelf vooral vermoed dat een grote oorzaak is voor de dieetcultuur. (als je het te lang vindt, lees dan het stukje intuïtief eten).
Het verklaart waarom we blijven geloven dat die dieetcultuur gezond is.
Stigma
Het begint uiteraard bij de aanname dat we allemaal slank moeten zijn. Hoe vaak ik op het journaal wel niet hoor over overgewicht, de oorzaak van al het kwaad en alle gezondheidsproblemen. (Niet realistisch, niet gebaseerd op goed wetenschappelijk onderzoek, ik ga je dit nog proberen duidelijk te maken.)
Dit resulteert in de gedachte die wij allemaal hebben geïnternaliseerd: 'ik hoor slank en fit te zijn.' (N.B. je kunt ook dik en fit zijn.)
Maar ons lichaam is niet gebouwd op afvallen. Het doet er alles aan om gewichtsverlies te voorkomen. Over gewichtstoename maakt ons lichaam zich minder druk. Gewichtsverlies = kans op doodgaan. Gewichtstoename = goede reserves.
Heft in eigen hand
Maar omdat wij allemaal dun en slank moeten zijn (van de maatschappij), zullen we moeten afvallen en hebben we daarmee onszelf een grote taak opgelegd.
Nu zijn we verantwoordelijk om onder bepaalde waarden te blijven.
Vasthouden aan regeltjes
En dat is makkelijker gezegd dan gedaan; het blijkt namelijk best wel moeilijk om gewicht te verliezen (logisch, want je lichaam werkt je op allerlei biologische manieren tegen).
Dus klampen we ons vast aan regeltjes die door de buitenwereld zijn opgelegd: de schijf van vijf, zoveel gram groente, zo vaak sporten in de week, niet te vaak wat lekkers, geen frisdrank
En dan zijn er nog extremere regels bij bepaalde bizarre, ongezonde diëten: alleen vloeibaar drinken (denk aan een detox), niet te veel fruit, banaan heeft te veel suiker, geen koolhydraten, geen vlees of zuivel, geen gluten, geen......
We hebben zo lang ingeprent gekregen dat ons lichaam niet te vertrouwen is, dat we het volledig zijn gaan geloven en onszelf als zwak, slap, zondig en zonder zelfbeheersing zien.
Dus de regeltjes zijn de enige uitweg.
Geïnternaliseerde regels
De regels hebben we geïnternaliseerd. Dat woord gebruik ik vaker; het betekent dat een stukje externe kennis/overtuiging, onderdeel van jouzelf of zelfs je identiteit is geworden.
Dit doen we met van alles en nog wat, het vormt ons wereldbeeld en ons zelfbeeld. Goed om die beelden zo nu en dan ter discussie te stellen; klopt wat ik over mezelf denk?
De eetregels zijn er zó ingeprint, van kinds af aan, dat ze onderdeel zijn geworden van onze identiteit. Die weggooien voelt als een zonde tegen de maatschappij (zo voel(de) ik me tenminste soms).
Intuïtief eten
De oplossing is intuïtief eten. Dit betekent dat je de eet-, drink- en beweegregels overboord gooit en meer op je lichaam gaat vertrouwen. Die weet wel wat het nodig heeft! Echt waar!
Je lichaam is zó geweldig ingenieus gebouwd! Als je je erin verdiept, merk je hoe prachtig alles gemaakt is. Zo bijzonder! Je lichaam gaat voor jou door het vuur.
Door vast te houden aan eetregels die níét bij je passen, vecht je tegen je lichaam.
Maar intuïtief eten vereist wel een mate van zelfkennis en zelfreflectie. Je moet weer leren voelen wanneer je vol zit. Je moet je honger en dorst leren. En niet alleen dat, je moet ook voelen in welke voedselgroep je dan zin hebt; koolhydraten, vetten, eiwitten, vitamine, vezels? Ik merk steeds meer dat mijn lichaam het me vertelt. Nu wil ik fruit, dan weer frisse groente, dan weer eiwitten. Die voedselgroepen weet ik het beste te herkennen. Koolhydraten komen er vaak automatisch bij.
(Even terzijde over koolhydraten: gooi die niet in de ban. We hebben een slecht beeld gekregen van koolhydraten. Dit zijn de snelle suikers, die we nodig hebben om te functioneren en presteren. Een vervanger van koolhydraten in diëten is vaak eiwit. Dit kost veel meer energie om op te breken in suikers (wat ons lichaam eigenlijk altijd doet met voeding) en daardoor krijgen we te laat energie en worden we moe.)
Ook emotie-eten is zo'n ding waarvoor we zelfreflectie nodig hebben; waar heb ik behoefte aan? Welke leegte probeer ik te vullen? Heb ik hier gewoon even zin in, of is er meer aan de hand? Zit ik vol, waarom eet ik dan nog door? Eten is een copingsstrategie, dat betekent een manier om met tegenslag om te gaan. Copingsstrategieën zijn gezond, anders zouden we aan ons verdriet ten onder gaan. Maar we moeten ze ook in de hand houden, soms slaan we door en wordt het ongezond; bijvoorbeeld nooit praten over je probleem, niet om hulp vragen of negatief denken. Emotie-eten is dus oké, mits je ook reflecteert op jezelf! Het plaatje hieronder kan je helpen.
 |
| Waarom we zouden eten zonder honger te hebben: we zoeken naar bevrediging, we zoeken een stimulans, we vermijden iets, we zijn niet in contact met ons lichaam, we vinden de smaak lekker. |
Buiten de bovenste twee om, is er nog een derde 'vereiste' voor intuïtief eten en dat is weten. Hier schrijf ik vaker over in de serie.
Weten houdt in dat je jezelf kent. Dus niet alleen voelen, maar ook weten. Ik weet dat als ik nu niet mijn honger stil, ik straks niet goed kan nadenken en misschien iets neem wat me niet echt voedt.
Ik weet dat als ik om 10.00 geen fruit eet, ik hoofdpijn krijg. Misschien voel ik nog geen honger, maar ik weet dat ik moet eten.
Vul zo maar voor jezelf in; ik weet dat als ik na 21.00 nog iets eet, ik minder goed slaap. Ik weet dat als ik niet ontbijt met eiwitten erin....
Je zou dit als persoonlijke eetregels kunnen zien. Niet om af te vallen, of omdat je denkt dat je anders niet gezond bezig bent, maar omdat je je lichaam kent en het wil geven wat het nodig heeft.
Dat voelen, weten en reflecteren is nodig om intuïtief te kunnen eten. Als je dit moeilijk vindt, is het heel gemakkelijk om je aan eetregels vast te klampen, dan hoef je niet meer zelf na te denken. Maar is dat de oplossing, word je dan echt gezond?
De enige regels die nog gelden
De enige regels die nog over blijven zijn lessen die je uit zelfkennis hebt opgedaan, zoals in het voorbeeld hierboven.
Ook regels zoals geld en principes kunnen een rol spelen; het liefst eet ik elke dag 4 Ferrero Rocher bonbons, maar dan haal ik mijn gelddoel niet 😉. Vegetarisch eten of veganistisch eten kan eetregels opleveren. De oorsprong van de eetregel is namelijk anders; het gaat bijvoorbeeld om dierenwelzijn of het klimaat. Veganistisch eten met als doel af te vallen is niet gezond... Dit houd je niet vol.
Reacties
Een reactie posten